Stap in de stal van de familie Ten Kate in Veeningen
Een paar heldere oogjes kijken me nieuwsgierig aan en volgen elke beweging die ik maak. Ondertussen draait zijn koppie heen en weer en zijn eigenwijs overeind staande oortjes bewegen mee. Wie is hier nou eigenlijk nieuwsgierig naar wie? In de varkenszichtstal van boerderij Ten Kate in Veeningen sta ik oog in oog met een big van bijna 10 weken oud. Heel lang naar me kijken kan hij niet, want een van de andere biggen duikelt over hem heen en weg is alle aandacht voor mij.
Vanwege de strenge hygiënewetgeving in de varkenshouderij, mag je als bezoeker niet ‘gewoon’ in de stal komen. Om bezoekers toch te laten zien en ervaren hoe de familie Ten Kate de varkens houdt en verzorgt, hebben ze een aparte zichtstal gebouwd. Door grote ramen kun je in de kraamstal kijken bij de moedervarkens (zeugen) en hun pasgeboren biggen. Aan de andere kant is de stal met de oudere biggen en op een beeldscherm zie je live-beelden van de dragende zeugen. Verder hangen er overal informatieborden waarop meer te lezen is over de varkens en het bedrijf. Iedereen is er welkom, je hoeft geen afspraak te maken en een bezoek is zelfs gratis!
Liefde voor dieren
Vanuit de zichtstal loop ik met Henkjan en Brenda ten Kate terug naar hun woonhuis. We worden vergezeld door twee enthousiaste Duitse Staande honden die elk hun best doen om zoveel mogelijk aandacht te krijgen. Eenmaal aan de keukentafel praat ik, onder het genot van een dampende mok koffie, met Henkjan en Brenda over hun bedrijf. Henkjan steekt enthousiast van wal: “Ik ben de vierde generatie op dit bedrijf en wist altijd al dat ik boer wilde worden. Van jongs af aan liep ik tussen de varkens en de koeien en ik hou er nog steeds van om met dieren te werken. We hebben een gemengd bedrijf met 100 hectare land, 100 melkkoeien en jongvee, 420 fokzeugen en een winkel waar we ons eigen Friberne varkensvlees verkopen. Die mix is een bewuste keuze. Vroeger kreeg ik van huis uit al mee; je moet niet op één paard wedden en op deze manier spreiden we de risico’s.”
Openheid geeft waardering
De varkenszichtstal van de familie Ten Kate is er één van de 26 in Nederland en de enige in de provincie Drenthe. Vijf jaar geleden namen Henkjan en Brenda het besluit voor een zichtstal op hun bedrijf. “Anders dan de koeienstallen zijn de varkensstallen dicht en kunnen bezoekers niet zomaar naar binnen lopen om een kijkje te nemen. Daardoor weten zelfs mensen in onze eigen omgeving soms niet dat we varkens hebben en buitenstaanders hebben geen idee van wat er allemaal komt kijken bij onze varkenshouderij”, legt Brenda uit. “Wij houden van openheid, hebben niets te verbergen en laten graag zien wat we hier doen en waarom we het zo doen.
Zo krijgt iedereen de kans om zelf een mening te vormen over de varkenshouderij. En er wordt veel gebruik van gemaakt. In de afgelopen vijf jaar hebben we ongeveer 10.000 bezoekers gehad en 99 van de 100 reacties in ons logboek zijn positief.” “We gaan te gauw in de verdediging,” vult Henkjan aan. “Ik ben trots op mijn werk en het mag gezien worden.”
Varkenswelzijn voorop
Henkjan en Brenda willen op een gezonde, duurzame manier varkens houden met oog voor het dier en de omgeving en met ook een eerlijke prijs voor de boer. Daarom hebben zij zich aangesloten bij Frievar en leveren ze Friberne vlees. “Bij Frievar zijn 20 varkenshouders aangesloten die allemaal op een eerlijke manier een gezond stuk vlees willen produceren. We werken nauw met elkaar samen en werken volgens unieke vaste protocollen waarbij de gezondheid en het welzijn van het varken voorop staat.
Zo krijgen de varkens bijvoorbeeld een uitgebalanceerd voedermengsel met natuurlijke kruiden, die varkens in de natuur graag eten. Goede zorg betekent ook dat we er voor zorgen dat de tomen biggen gedurende hun leven zo veel mogelijk bij elkaar blijven. Zowel in de kraamstal, in de biggenstal, in de vleesvarkensstal als tijdens het stressvrije en geconditioneerde transport. Want dat zorgt voor minder stress en minder kans op verspreiding van ziektekiemen. We hebben de hele productieketen in eigen hand en de Frievar varkenshouders, de vleesgroothandel en de slager werken hecht samen. Van zaadje tot karbonaadje, alles in eigen hand,” lacht Henkjan.
Eerlijk en smaakvol
Het Friberne-varkensvlees is onder andere verkrijgbaar bij de aangesloten Keurslagers en horecagroothandel Hanos. “Om te zorgen voor een grotere beschikbaarheid hebben we besloten om ons eigen vlees ook in onze eigen boerderijwinkel te verkopen”, vertelt Brenda die de verkoop in de winkel voor haar rekening neemt. “We vinden het heel leuk om ook via de winkel allerlei mensen te ontmoeten en ook hier vertellen we graag meer over ons varkensvlees.
Op deze manier creëren we ook meer openheid en voor ons is met de verkoop van ons eigen vlees, de cirkel weer rond. Friberne-varkensvlees komt niet alleen uit een eerlijke, herkenbare en korte keten. Het is ook nog eens kwaliteitsvlees, vol van smaak en lekker mals. Dat is wat onze klanten proeven en waarvoor ze ook bij ons terugkomen. Naast verkoop van ons eigen vlees zoeken we naar meer samenwerking.”
Samen sterk
Samenwerking is Henkjan en Brenda op het lijf geschreven. Dat doen ze niet alleen in de varkenshouderij. Ook voor de verzorging van hun koeien, het jongvee en de akkerbouw werken ze in samenwerking met anderen. “Het mooie aan mijn werk vind ik de vrijheid, het feit dat ik zelf kan beslissen en dat ik veel thuis ben”, vertelt Henkjan met een brede glimlach. “Maar een bedrijf van deze omvang kun je niet in je eentje runnen. Je moet dingen goed plannen, regelen en hulp van anderen inschakelen. Daardoor houd je plezier in je werk en kun je op zaterdag ook gewoon mee met de kinderen naar hun voetbalwedstrijd of zomaar even een weekendje weg.”
Brenda helpt met heel veel plezier een handje mee in het bedrijf als de nood aan de man is, maar heeft ook haar eigen baan als doktersassistente. “Het is fijn om ook mijn eigen werk en andere contacten buiten de boerderij te hebben. En de kinderen? Die houden alle drie, op ieder hun eigen manier van het leven op de boerderij, van de trekkers en van de dieren. Ze helpen graag een handje mee en wat hen betreft hoeven we zelfs niet op vakantie. De liefde voor het boerenleven zit kennelijk in de genen,” besluit Brenda met een beetje trots.
Tekst Foxtext
Quote: “Wij houden van openheid, hebben niets te verbergen en laten graag zien wat we hier doen en waarom we het zo doen.”
