Drentse biologische hop
Geteeld door gedetineerden
Het is een imposant lijnenspel van robuuste, acht meter hoge palen, strak gespannen metalen draden en de weelderige hopranken die krullend hun weg naar boven zoeken.Hier wordt Drentse biologische hop geteeld. Sinds dit voorjaar staat er hop op een deel van de agrarische grond bij de penitentiaire inrichting (PI) Veenhuizen. Hoewel de gedetineerde binnen de muren van de PI geen druppel bier te drinken krijgen, werken ze wel aan het telen van de hop voor de naburige bierbrouwerij Maallust.
“Sinds 2011 brouwen wij met veel toewijding en met de mooiste ingrediënten, onze bijzondere bieren in de voormalige graanmaalderij van Veenhuizen”, zo steekt Henk Timmerman, mede-oprichter bierbrouwerij Maallust van wal. “Tot nu toe gebruiken we hiervoor hop van telers uit België, waar veel meer hop wordt geteeld dan in Nederland. Maar het liefst zouden we werken met biologisch geteelde hop uit onze eigen regio.
In Peize, eendorp hier vlakbij, werd in de 17e en 18e eeuw volop hop geteeld. We wisten dus dat we, gezien de grondstructuur, ook in Veenhuizen hop zouden moeten kunnen telen. Maar het telen van hop is erg arbeidsintensief, wat ook de belangrijkste reden dat er in België niet zo veel hop meer geteeld wordt.” En juist daarin vonden brouwerij Maallust en de PI Veenhuizen elkaar.
Werkend leren
Want de PI Veenhuizen heeft vooral behoefte aan arbeidsintensief werk. Renze Boer, hoofd arbeid van de PI legt uit waarom: “Gedetineerden die in de laatste fase van hun gevangenschap zitten mogen onder begeleiding, buiten de muren van de gevangenis aan het werk om zich zo voor te bereiden op terugplaatsing in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. Op ons agrarische bedrijf komen ze weer in het werkritme, leren ze om te gaan met leidinggevenden en krijgen ze weer ervaring op het gebied van sociale vaardigheden. Hierdoor keren ze beter voorbereid terug in de maatschappij en vallen er minder terug in het criminele circuit.
Daarnaast zetten we hier, in overleg met de reclassering, ook taakgestraften in om hun handen uit de mouwen te steken. Wij bieden ze het liefst arbeidsintensief en ook aantrekkelijk werk, waar een gedetineerde of taakgestrafte wat van kan leren en waar hij ook nog trots op kan zijn.”
Hopkennis delen
Daarom is het agrarische bedrijf van de PI Veenhuizen een heel geschikte plek om hop te telen. Voor de specialistische teeltkennis is de Belgische biologische hopteler Joris Cambie ingeschakeld die de fijne kneepjes van het vak graag deelt. Daarnaast verzorgt de regionale groene opleider Terra, trainingen en cursussen in de basisvaardigheden voor hopteelt en groenonderhoud, voor de gedetineerden en taakgestraften. “Het gaat er niet alleen om dat gedetineerden hier in de gevangenis aan het werk zijn, we kijken verder”, zo legt Herman Slump, specialist opleiding PI Veenhuizen uit. “We werken toekomstgericht en bieden opleidingen aan waar de gedetineerden bij terugkeer in de samenleving iets aan hebben. Het doel is dat we ze hier niet meer terugzien en dat ze na hun vertrek ergens aan de slag kunnen. Gelukkig gebeurt dat ook regelmatig.”

Biologische teelt
Het was een flinke klus om het hopveld aan te leggen. Er moesten alleen al 500 palen van acht meter hoog in de grond gezet worden en daartussen moesten nog de draden gespannen worden. “Dit alles nam meer tijd in beslag dan we vooraf gedacht hadden waardoor de planten dan ook wat later de grond in gingen”, vertelt Renze. “Tot nu toe groeien de planten goed maar de opbrengst zal logischerwijs dit eerste jaar nog niet optimaal zijn.
We telen de hop biologisch waar ook veel bij komt kijken. Zo we werken met gecertificeerde planten en met gecertificeerde biologische compost. En in plaats van chemische bestrijdingsmiddelen hebben we speciaal geselecteerde bloemen langs het hopveld gezet en bespuiten we de planten met melkwei. Dat is zuur en daar houdt de rode spint, die de hopplanten aan kan tasten, niet van. En de melkwei komt weer van de kaasmakerij in Veenhuizen, wat de cirkel weer rond maakt”, lacht Renze.
Trots op samenwerking
Tot nu toe verloopt de teelt naar wens. Voor het agrarische bedrijf van de PI is het een mooie mogelijkheid om stappen te zetten op het gebied van verduurzaming en voor de gedetineerden en taakgestraften biedt het nieuw en uitdagend werk. “De betrokkenheid van de medewerkers is groot”, vertelt Renze. “Bij de aanleg van het hopveld hadden we een taakgestrafte aan het werk die vlak voordat het veld klaar was, zijn taakstrafuren voldaan had. Ik zat aan het einde van de dag, voor hij naar huis ging nog even met hem te praten en wilde afscheid nemen. Ik kom morgen nog terug om het laatste af te maken zei hij, terwijl zijn taakstrafuren er al op zaten. Die betrokkenheid is prachtig”, zegt Renze met gepaste trots.
Ook Henk is tevreden. “Naar verwachting zal de opbrengst van het hopveld in het 3e jaar optimaal zijn. Maar we zijn nu al heel blij met deze samenwerking. Als Maallust voelen we ons sterk verbonden met dit gebied waar van oudsher landbouw en gedetineerden aanwezig zijn. Dat versterken we door deze samenwerking, waarin we vanuit de historie nieuwe toekomst genereren. En het is uniek dat we samen de eerste biologische hopteelt in Nederland realiseren.”
Tekst; Fox Text
Quote: “Hierdoor keren ze beter voorbereid terug in de maatschappij en vallen er minder terug in het criminele circuit.”